Veertigdagentijd: de naakte waarheid

De Veertigdagentijd is op Aswoensdag (1 maart jl.) begonnen en duurt 46 dagen. Da’s een kerkelijke kwinkslag: de zondagen vallen buiten de Veertigdagentijd. Heel vroeger werd er gevast door bijvoorbeeld snoep te verzamelen in een trommeltje. Met Pasen, tijd om het te gaan nuttigen, was het doorgaans één kleffe plakkerige klomp geworden. Toen zeiden ze niet dat je op zondag gerust mocht snoepen. De macht der kerk was bar machtig. ‘Barmhartig’ was teveel de grenzen van de kerkelijke regels opzoeken. Regels die de macht reguleerden of de macht die de regels reguleerde. Het is maar hoe ‘Roomsch’ je er tegenaan kijkt.

Carnaval gaat aan de Veertigdagentijd vooraf. Vier dagen los gaan voordat je 180 graden moet omdraaien en de vastentijd induikt. Wij zijn rare wezens. We willen evenwicht en zoeken pieken en dalen. Net zoals met seks. De carnavals- en vastentijd lijkt een beetje op seks. Terwijl we het liefst in balans willen leven, zoeken we uitersten op. Alleen of samen met anderen. Soberder eten, meer aandacht voor de medemens, een nieuw levensritme zoeken voor jezelf, sociale media op een lager pitje. Voorbeelden te over. Al dan niet met een religieus motief. Het kan de wereld alleen maar beter maken. ‘Miljoenen mensen willen dat’ (©G.W.) maar al te graag!

Juist die inhoud van het vasten in de Veertigdagentijd laat menig religieuze ambtsdrager in een kramp schieten. Legio tips vliegen om de Sociale Media-oren, want dat zijn tenminste de kortste lijntjes om jouw publiek te bereiken. Lekker bij de tijd, die kerk! En met de Bijbel-passage “Laat aan de mensen niet zien dat je vast” in de hand worden de aanstaande vasters uitgehoord hoe ze gaan vasten, àls ze dat al niet uitgebreid gedeeld hebben met soortgenoten. Ze staan nog nèt niet op de hoeken van de straat met een uitgestreken vasten-snoetwerk….

De afbeelding bij dit stuk is een blote verrezen Jezus. Ik zie nu al weer menig rechtlijnig type in een a-seksuele kramp schieten. Ja, reli-krampen zijn er legio. Blote afbeeldingen, geschilderd door de homoseksuele Michelangelo, in het Vaticaan werden ooit met doekjes ‘verrijkt’ om de edele delen te verdoezelen en ook dit beeld (pas eind vorig millennium toegeschreven aan diezelfde kunstenaar Michelangelo) werd jarenlang zedig bedekt. Die zedigheids-krampjes zijn er nog steeds. Of zijn het de pijnen van de laatste kerkelijke stuiptrekkingen op het reglementaire seksvlak?

De Veertigdagentijd is een prima periode om onszelf wat beter onder de loep te nemen, allereerst voor verrijking van onszelf. Zelfkennis biedt het beste fundament om de ander beter te begrijpen, te verstaan, te eerbiedigen. Wellicht dat een beter verstaan van de Ander (God, Jezus, het Hogere, ‘whatever’) daarin dan ook zou kunnen gaan doorklinken. Zelfkennis is jezelf bloot geven, naakt staan voor jezelf, als voor een spiegel. Dus wat minder krampachtig met seks en bloot omgaan kan de weg naar zelfkennis vergemakkelijken? Mooie gedachte.

Ik kwam ook iets minder moois tegen. In deze Veertigdagentijd zijn er de verkiezingen op 15 maart. Ik wil stemmen op eerbied en barmhartigheid. Drie Christelijke leiders (Buma van CDA, vd Staaij van SGP en Segers van CU) schoten begin maart gelijk, jawel, in een Christelijke kramp in een nieuw chapiter van de levensmoeheid-discussie. Ik hoorde geen eerbied, geen barmhartigheid, maar een Christelijke onderbuikreactie. Doodstraf is prima voor de SGP (gelukkig is Lucia de B. onschuldig daaraan ontsnapt!), maar een mens die nog nooit van het leven genoten heeft wordt aan het leven vastgeketend. Mag ik mij vastklampen aan de overtuiging dat Jezus nogal anders zou hebben gereageerd?

De Veertigdagentijd. Zomaar wat gedachten. Ik ken velen, ook onder mijn vrienden, die niets (meer) hebben met geloof, maar bij wie eerbied voor en barmhartigheid jegens de medemens dieper geworteld zijn en in daden te zien zijn dan bij menig rechtlijnig gelovige. Zo ook het beleven van de Veertigdagentijd. Eerbied en barmhartigheid: daar wil ik voor kiezen, op 15 maart aanstaande en in mijn verdere leven. En regelmatig naakt voor de spiegel staan, om te zien of ik mezelf nog steeds goed ken. De naakte waarheid: mijn ziel en mezelf bloot geven. En Gods Schepping niet ontkennen.

Nu de Kerken nog. Wèg met die moraal-doekjes!!