Maandag 18 februari jongstleden verscheen (ook tegelijk in het Nederlandse taalgebied) het boek “Sodoma, het geheim van het Vaticaan”, over de cultuur van verborgen homoseksualiteit binnen het Vaticaan, geschreven door Frédéric Martel, zelf ook homoseksueel.
Het lezen zal ongetwijfeld rode oortjes op gaan leveren. De schrijver heeft talloze ontmoetingen en gesprekken gehad met vele medewerkers en hij heeft zijn ogen en schrijfkunst ruim vier jaar goed de kost kunnen geven, zo heb ik vernomen. Eigenlijk is het geen nieuws, wel de omvang, de details en de hypocrisie achter dit alles.
We waren natuurlijk al veel eerder op de hoogte. In vroeger eeuwen waren menig paus en kardinaal evenmin preuts aangelegd. En 25 jaar geleden verscheen het boek “Homo in de Heer” van de hand van Henk Müller, over o.a. de broeierige sfeer indertijd op het priesterseminarie Rolduc in Limburg. In de jaren ‘80 kwam ik daar al, was mij over mezelf nog maar van weinig bewust en pas later vielen bij mij diverse puzzelstukjes op hun plaats. Ook de roman van Jan Cartens “De roze bisschop”, eveneens uit 1994 (met een verwijzing naar het aftreden van bisschop Bär van Rotterdam) windt er geen doekjes om. En de afgelopen jaren, waarin het Meldpunt van Seksueel Misbruik in de Rooms-Katholieke Kerk van Nederland haar werk heeft gedaan, is er heel wat gepubliceerd over de moraal van de RK-Kerk, het verplichte celibaat, (homo)seksualiteit en de vele gevallen, wereldwijd, van seksueel misbruik in en buiten religies. Met de Synode over het misbruik in de RK-Kerk (21-24 februari 2019) in Rome, waarin paus Franciscus flinke stappen wil zetten, zullen opnieuw genoeg publicaties en onthullingen het licht zien. Bovendien heeft de recente commotie omtrent de zogenaamde “Nashville-verklaring” over religie-grenzen heen haar uitwerking, in welke richting dan ook, niet gemist en haarfijn aangetoond, dat gelovigen en niet-gelovigen ook samen kunnen optrekken tegen religieus gevoed onrecht, wat ook voor God een gruwel is!
Vragen die dit alles en het nieuwe boek “Sodoma” oproepen zijn er legio. Er zal opnieuw heel veel gepubliceerd gaan worden. Ik zal dat zeker gaan lezen, evenals uiteraard het boek “Sodoma”. Ik weet ook nu al dat vele ‘Roomsche’ moraalridders in Nederland de messen aan het slijpen zijn. Ik weet ook dat er onder hen priesters zijn die hun hand beter in eigen boezem kunnen steken, omdat zij onderdeel zijn van hetgeen “Sodoma” beschrijft: ontkenning cq verberging van hun eigen homoseksualiteit / homoseksuele praxis / seksueel misbruik, maar naar buiten toe de recht-in-de-leer-priester zijn: onkreukbaar en trouw in de leer. Ik weet van een priester dat hij zwijggeld heeft betaald en zich juridisch zodanig heeft ingedekt, dat je van goede huize moet komen om er een serieuze zaak van te maken. Want ook een bisschop die daar van moet weten houdt nog steeds zijn mond. Wellicht dat “Sodoma” iets in gang zet.
Begrijp me goed. Ook ik ben een tijdlang oneerlijk geweest, ben vanwege celibaatsproblemen uit het klooster getreden en heb mensen daardoor veel pijn gedaan. Ik ben erdoor gelouterd, hopelijk ook wijzer geworden en in ieder geval gelukkig! Ik weet wat er speelde en speelt. Ik weet ook dat eerlijkheid het langst duurt en uiteindelijk het vruchtbaarst is voor het verdere leven. Ik weet wat barmhartigheid doet met een mens. Daarom ook ben ik vóór het brengen van klaarheid in scheefgegroeide zaken als misbruik, doofpotten, oneerlijkheid en hypocrisie. Daarom ook is het goed dat het boek “Sodoma” verschijnt en gelezen wordt.
Gaat er wat veranderen? Ik weet het oprecht niet. Wat mag er veranderen van mij? Ook al ken ik genoeg celibatairen die gelukkig zijn met hun levensstaat en hun keuze daarvoor, tòch ben ik niet voor een verplicht celibaat van priesters in de pastoraat (en die niet lid zijn van een religieuze orde of congregatie), maar voor een vrijwillige keuze daarin: vrij om het aan te gaan en vrij om met een partner samen te leven.
De kern van het probleem is naar mijn overtuiging gelegen in de Christelijke kanalisering en ‘culpabilisering’ (kweken van schuldgevoel) van de seksualiteit, waardoor een verkrampt en verknipt omgaan met (homo)seksualiteit ontstaat. En de seks wordt, simpel gezegd, teruggebracht tot het voortbrengen van nageslacht binnen het huwelijk van één man en één vrouw. Alle seks die daar niet aan voldoet is daardoor zondig. Conclusie: de Kerk is bezig met regels, moraal en gesteggel en niet met de (gelovige) mens die zingeving en bevestiging zoekt.
Wanneer Gods Schepping, de mens en het geluk van iedere mens centraal komen te staan in de regelgeving, opvattingen, Bijbel-interpretatie, verkondiging en pastoraat, dàn zou het zomaar kunnen dat het tij te keren is. Het is een weg met een lange adem, maar kan meerdere boeken als “Sodoma” voorkomen.
Jullie weten nu met welke insteek ik dat boek ga lezen. Ik hoop dat velen het boek gaan lezen. Misschien ga je het inderdaad lezen om rooie oortjes te krijgen of uit sensatiezucht. Ik snap dat best. Ik ben ook nieuwsgierig. Maar ik laat mijn geloof hierdoor niet ondersneeuwen. En altijd, ook met het lezen over dat broeierige Vaticaan, zal de mooiste levensles die ik ooit kreeg van mijn vroegere abt als een licht op mijn levenspad zijn: “God staat boven alle Kerken!”
En na het lezen van “Sodoma”?
Terug naar Jezus met zijn boodschap van LIEFDE…
