In Memoriam: Jos Brink (1942 – 2007)

(Bronnen: Trouw, KatholiekNederland.nl, Stentor, div. Gay-media, e.a.)

AMSTERDAM – Jos Brink, een van Nederlands populairste tv-presentatoren, is op vrijdag 17 augustus 2007 overleden in het Onze Lieve Vrouwe Gasthuis in Amsterdam. Hij is 65 jaar geworden. Een paar weken geleden werd bij Brink darmkanker geconstateerd, met uitzaaiingen. Daarna ging het snel. De laatste dagen voor zijn dood onderging hij drie zware operaties.

Teken hier één van de vele condoleance-registers: condoleance-register.com

Wat ik tekende op 27 augustus in dit condoleance-register:

Jos Brink:
Een indrukwekkend mens…
een stille luisteraar…
een heerlijke lachebek…
een groot vakman…
een bekwaam pastor…
een geliefd prediker…
een warm mens!

Wat ben ik dankbaar voor wat Jos deed en voor wie Jos was!
Wat een leegte, wat een gemis!

En wat ben ik nu jaloers dat Jos nu al zo fijn Thuis mag zijn!

Frank, moeder Brink, al Jos’ geliefden, fans: heel veel sterkte en troost!

Jos Brink, een voorbeeld om na te volgen!!

Emmanuel

Brink was een veelzijdig showman. Hij begon zijn carrière in 1961 als acteur in een hoorspel van de Vara. En op het moment dat zijn ziekte werd ontdekt, bereidde hij zich voor op een tournee met theatergezelschap Purper, dit najaar.

Maar meer nog dan als acteur werd Brink beroemd als tv-presentator. In 1979 schreef hij televisiegeschiedenis door voor het oog der natie koningin Juliana met een zoen op haar wang te feliciteren met haar 70ste verjaardag.

In de jaren tachtig trokken de uitzendingen van ’Wedden Dat…?’ steevast miljoenen kijkers. Recentelijk presenteerde hij voor de NCRV nog ’TV Toppers’.

Brink bracht niet alleen maar lichtvoetig entertainment. Hij schreef in 1986 een theatervoorstelling over aids. Later ging hij theologie studeren en in de jaren negentig schreef hij voor Trouw een religieuze rubriek. Als pastor ijverde hij voor de acceptatie van homoseksualiteit.

Cabarethistoricus Jacques Klöters schreef over Brink: „Enerzijds houdt hij hooggestemde verhalen over hoe de mensheid in elkaar hoort te zitten, anderzijds knijpt hij op het toneel dames in de billen.”

De net 65 geworden tekstkunstenaar had darmkanker met uitzaaiingen in de longen, de lymfe en zijn linkerbeen. “Ik ben niet bang voor de dood”, zei Jos zelf opmerkelijk nuchter. “Wel overvallen door dit nieuws.”

Een maand geleden keerde Jos met grote liefde Frank Sanders (het koppel was gehuwd en woonde samen in Amsterdam)halsoverkop terug van vakantie in Italië. “Vlak voor we weggingen was ik naar de huisarts geweest met een aanhoudend hoestje”, vertelde Jos. “Maar in Italië kreeg ik zo’n pijn op een plek ergens onder mijn lever dat ik naar een Italiaanse dottore ging. Die had het over het ziekenhuis, maar ik grapte dat ik alleen wilde worden geholpen in het ziekenhuis waar de Paus ook wordt behandeld. Ik had zoveel pijn dat Frank erop stond dat we naar huis zouden gaan. Ik ging meteen het medische circuit in en we hebben nu net de uitslagen van allerlei vervelende onderzoeken gehad. Ik ben ongeneeslijk ziek”, zei hij.

Jos Brink, die zoveel heeft toegevoegd aan de Nederlandse theater- en tv-geschiedenis en ook nog dominee was, voelde zich niet wrokkig. “Vermoedelijk word ik volgende week geopereerd. Dan halen ze de kwade bocht uit mijn darm en een maand daarna krijg ik chemo. De oncoloog is heel duidelijk. Hij kan me niet genezen, maar wel de zaak verzachten. Ik geen moment overwogen om me niet te laten behandelen. Dat zou respectloos zijn ten opzichte van de wetenschap. Die mannen en vrouwen hebben daar jaren voor gestudeerd. Bovendien kunnen ze misschien nog van mijn geval leren.”

Ironisch genoeg dacht Jos tien jaar geleden dat hij partner Frank zou verliezen aan longkanker. “De artsen gaven hem toen nog een half jaar. Maar toen hij was uitbehandeld heeft zijn long de tumor ingekapseld. Een soort wonder. Op zo’n wonder hoop ik ook.”

Jos Brink was van 1984 tot vlak voor zijn dood als pastor en gekozen voorganger verbonden aan de oecumenische basisgemeente De Duif, aan de Prinsengracht in Amsterdam. Bij gelegenheid van zijn ‘kandidaatstelling’ als voorganger voor 2007 schreef hij op de website van die gemeente: “Samen in de Duif luisteren, zingen, bidden en stil zijn betekent blij zijn met onze kleine wereld aan de Prinsengracht. Maar als we dat eerlijk en oprecht voelen, leggen we tegelijkertijd lijnen uit naar buiten. Jezus van Nazareth ging ook grenzen over, namelijk. De één luistert, de ander praat. Dat zijn gelijk-waardige talenten. Ik kan goed luisteren. Maar wil best zo af en toe praten, als dat tenminste van me gevraagd wordt.”

Homoseksualiteit

Jos was één van de eerste homo’s die uit de kast kwam in de jaren 70. Hij zette zich al jaren in voor de holebi gemeenschap en heeft veel gedaan voor de emancipatie van homo’s en lesbiennes in zowel Nederland als Vlaanderen.

Brink maakte in 1959 zijn debuut bij de Nederlandse Radio Unie. Hij speelde in veel cabaret- en musicalvoorstellingen, zoals Tekstpierement met Frank Sanders. Brink maakte geen geheim van zijn homoseksualiteit. Hij en Sanders waren getrouwd.

In de jaren zeventig kwam de doorbraak voor Brink. Hij kreeg zijn eigen programma De Jos Brink Show. Tv-kijkend Nederland en Vlaanderen kende hem wellicht ook als gastheer in Wedden dat…?. In 2006 presenteerde hij nog Samen tegen Kanker.

Naast zijn tv-optredens schreef Brink zo’n 40 boeken. In 2007 publiceerde hij nog een boek over rouwen: “Rouw op je dak”.

Brink was Ridder in de Orde van Oranje-Nassau. Van het Belgische ministerie van Cultuur kreeg hij de Medaille van Verdienste.

Uitvaart

In een interview met een uitvaartorganisatie schetste de acteur een duidelijk beeld van hoe zijn begrafenis eruit moest zien: “Ik heb aangegeven dat ik vanuit Carré wil worden begraven. Daar is de openbare wake. Zo hoort dat bij acteurs. Vandaar naar mijn kerk De Duif, een kippeneindje verderop, voor de uitvaartdienst. Dan naar Westgaarde, met een lekkere hap en snap na afloop. Dus niet dat kopje koffie en een plakkie cake, waardoor de mensen nog dieper in de put raken. Op mijn uitvaart is het een vrolijk samenzijn met buffetten en drank. Het ouderwetse begrafenismaal, zullen we maar zeggen, en die waren er niet voor niets. En dan maar hopen dat mensen mij herinneren als een man die zijn best heeft gedaan in het leven.”

Maar uiteindelijk gold volgens Brink het gezegde:

“Wanneer je dood bent groeien alle bomen door en is de groentenman om negen uur weer open…”

En zo is het ook gegaan:

In Amsterdam is Jos Brink op donderdag 23 augustus 2007 begraven op de Nieuwe Ooster begraafplaats. Voorafgaand aan de teraardebestelling is er in de kerk De Duif in Amsterdam een uitvaartdienst gehouden voor Jos Brink. Vele bekende Nederlanders gaven acte de présence.

In deze oecumenische gemeente aan de Prinsengracht was Brink jarenlang voorganger. Twee van zijn gebeden zijn voorgelezen.

In één daarvan vraagt Brink aan God “hem tot werktuig van Zijn vrede te maken, zodat ik liefde verspreid waar mensen elkaar haten”.

De rouwdienst werd bijgewoond door veel prominente Nederlanders, zoals burgemeester Cohen van Amsterdam, Karin Bloemen, Albert Verlinde, Henk van der Meyden en musicalster Jamai.

Ook de leden van cabaretgroep Purper, waarmee Brink het afgelopen seizoen nog op de planken stond, waren aanwezig.

Carré
Vanochtend namen in theater Carré zo’n 2000 mensen uit heel Nederland afscheid van de populaire tv-persoonlijkheid. Hij lag daar van 09.00 tot 11.00 uur opgebaard.

Brink lag in een open kist in een rokkostuum. In het vertrek werden liedjes uit musicals gedraaid.

Bij de kist waakten zes mensen, die om het kwartier werden afgelost. Als laatsten hielden de leden van Purper de wacht.

In de gangen van Carré lagen vele bloemstukken, onder meer van Joop van den Ende en zijn vrouw, collega’s van de Gaykrant en cabaretière Tineke Schouten. Naast de kist stond een zelfportret van Jos. Het portret sierde ook het tekstboekje van de Uitvaart in De Duif.

“Heel indrukwekkend”, zei een vrouw die afscheid kwam nemen. “Hij ligt er mooi bij. We verliezen een groot iemand.”

Brink trad in zijn lange carrière vaak op in Carré. Hij noemde het zelfs zijn tweede thuis.

De cabaretier, musicalster en tv-presentator werd ook bij zijn woning aan de Utrechtsedwarsstraat herdacht. Bij de trap naar de woning lagen bloemen, voor de deur brandden kaarsen en er hing een foto van hem aan de deur. Mensen legden brieven en kaarten neer om hun verdriet te uiten.

Begrafenis: Jos Brink geprezen om inzet voor medemens

Alle sprekers hebben Jos Brink bij de herdenking in de aula van de Nieuwe Ooster Begraafplaats geprezen om zijn inzet voor de medemens. Of het nu de zieke caissière van Carré was of de oude Albert Mol, zij konden op de entertainer rekenen.

• Voorganger Jos werd steeds gekozen
• Column Jos Brink: ‘Een stervende koning’,,Het verschil tussen jou en andere bekende Nederlanders was, dat je urenlang met je kon praten zonder dat het over jou ging”, zei hoofdredacteur Henk Krol van de Gaykrant.Aan het einde van de herdenking kreeg de vrijdag overleden cabaretier en tv-presentator een staande ovatie. Krol was gevraagd vooral Brinks betekenis voor de emancipatie van de homo’s te schetsen, maar hij noemde dat verzoek ,,bijna een belediging. Je was zoveel meer. Je was als mens zo bijzonder.”

  Strijd

  Krol noemde als voorbeeld dat Brink de ouders van een jonge homoseksueel opbelde die hun zoon om zijn geaardheid niet accepteerden, maar wel een fan van Brink waren. Hij wilde hen op andere gedachten brengen en dat lukte ook.

  Krol voorspelde dat Brinks strijd ,,daarboven” door zou gaan. Hij zei benieuwd te zijn of Brink in de hemel ook de koningin kust. ,,Wedden dat je dat lukt!” Brinks impresario Peter Paul Tobi zei dat het leven niet meer hetzelfde zal zijn, nu de entertainer niet meer in leven is. ,,Wij gaan nu naar jouw finale, nu moeten onze levens scheiden. Het is alsof het jouw script niet meer is”, zei de impressario.

Een groot, warm en liefdevol mens is heengegaan! Moge Jos nu rusten in Gods Vrede!

Bekijk hieronder het fragment uit de theatershow van Purper, met Jos Brink, Frans Mulder, Erik Brey, Marco Braam en speciale gast Anneke Grönloh. Opgenomen in Theater Carré, 21 november 2006. Dit was het laatste optreden van Jos Brink in Carré!

Een prachtlied: “Zeilen op de wind”: (http://www.youtube.com/watch?v=xC-X25Kj980)