In Memoriam: Pater Jan van Kilsdonk SJ (1917 – 2008)

8 juli 2008

Van de site van de Dominicus-gemeente te Amsterdam:

Bijna elke zondag zat Pater Jan van Kilsdonk – lichamelijk broos maar geestelijk helder – op zijn vaste plaats in de Dominicus, vooraan, dicht bij het podium en het koor. Zondag 29 juni was hij nog bij de inwijding van de nieuwe bisschop, Dick Schoon, van de Oud-katholieke kerk in Haarlem (zie foto hieronder), en bleef ook naborrelen (zie ook: website Oud-Katholieke Kerk). In de nacht van 30 juni op 1 juli overleed hij in zijn slaap. Hij is 91 jaar geworden.

Jan van Kilsdonk werd als molenaarszoon geboren op 19 maart 1917 in het Noord-Brabantse dorp Zeeland. In 1934 trad hij in bij de jezuïeten in Grave en in 1945 ontving hij de priesterwijding.

Zijn eerste baan was aalmoezenier voor gedetineerde ex-NSB-ers in kamp Vught. Van 1947 tot 1960 was hij godsdienstleraar aan het Ignatiuscollege in Amsterdam. De onlangs overleden literatuurcriticus Kees Fens was één van zijn leerlingen. Van 1948 tot 1973 was Van Kilsdonk docent ethiek aan de Academie voor Lichamelijke Opvoeding in Amsterdam. Ook leidde hij vele retraites voor priesters.

De meeste bekendheid heeft Pater Van Kilsdonk echter gekregen als studentenpastor in Amsterdam, van 1960 tot 1982. Hij ging kroegen af, sprak er met jongeren en de volgende dag schreef hij hen steevast een lange persoonlijke brief. Hij raakte nooit uitgekeken op mensen en hun verhalen, hun tragedie, zei hij eens. Jongeren die het moeilijk hadden of suïcidaal waren, begeleidde hij met mildheid en respect voor hun eigen verantwoordelijkheid. Aartspastor Van Kilsdonk bracht vooral troost kopte Trouw op 2 juli 2008 op de voorpagina.

Tot op hoge leeftijd leidde hij begrafenissen, waar hij als begaafd spreker en authentiek ontroerd medemens bijzonder talentvol in was. Mensen gestorven door zelfmoord (in zijn bloemrijke taal: “mensen die het levenslicht niet meer konden beminnen”) of aan aids gaf hij een prachtige begrafenis. Ook de titel van een van zijn boeken geeft aan waar hij voor stond: Gezegend de Onzienlijke (Kok Agora, 1988).

Van Kilsdonk was een luis in de pels van de Rooms-katholieke kerk. In 1960 richtte hij de Amsterdamse Studentenekklesia op. Als welbespraakt kerkcriticus keerde hij zich tegen het verplichte celibaat en kwam hij op voor homo’s en vrouwen. Homoseksualiteit was in zijn ogen een vondst van de Schepper. Nadat hij in een toespraak de geestelijke terreur van de Rooms-katholieke kerk had gehekeld, eiste het Vaticaan zijn ontslag. De toenmalige bisschop van Haarlem, Jan van Dodewaard, wist dit echter te voorkomen.

In de jaren tachtig richtte hij zich steeds meer op de geestelijke verzorging van aidspatiënten. Het COC eerde hem hiervoor met de Bob Angelo penning en de Gay Krant Award.

Jan van Kilsdonk is ondanks zijn progressieve ideeën nooit de Rooms-katholieke kerk uitgezet. Hij is er ook nooit zelf uitgestapt. Hij is wel altijd kritisch gebleven en blijven studeren.

Al voor zijn pensionering trok hij naar de Dominicus. Een enkele keer als gastprediker, maar vooral als kerkganger. Zijn negentigste verjaardag is er uitbundig gevierd, onder meer met een lied dat nu op Youtube (http://www.youtube.com/watch?v=ER28baP_yKs) staat.

Ook toen lopen moeilijk werd en er een haal- en brengdienst georganiseerd moest worden, bleef hij komen.

Zijn stoel is nu leeg. Een uniek mens, nederig maar groot in mededogen, vertrouwen en liefde, is heengegaan.

Een prachtig verslag van de Avondwake van zondagavond 6 juli en de Uitvaart van maandag 7 juli vindt je in  TROUW!

Hieronder links naar nog andere websites, waarop pater Jan van Kilsdonk eveneens herdacht wordt. Je leest zowel op officiele sites alsmede enkele persoonlijke weblogs, welke laatsten soms heel ontroerend zijn!

De volgende links bevatten kritiek op de persoon en het leven van pater van Kilsdonk. Het leven kan ook vanuit andere kanten bekeken worden, zo ook door u en mijzelf.

Voor een enkeling geldt: “Gebreken van mensen springen eerder in het oog dan hun deugden.” (Kalenderspreuk van zondag 13 juli 2008)

Omwille van eerlijkheid wil ik de kritische noten niet achterwege laten. Ik geef nadrukkelijk  hierbij aan, dat ik deze kritiek NIET deel!

Ingedeeld onder In Memoriam

Over Emmanuel
"Optimist tot in de kist!"

Reacties zijn gesloten.